آیا این اطلاعرسانیهای گسترده اخبار جنایت ، واقعاً پیامد اجتماعی مثبتی دارند؟ آیا تکرار مداوم اخبار خشونت میتواند منجر به کاهش خشونت شود؟ پاسخ، پیچیده اما قابل تحلیل است.
در روزهایی که خشونت، صدای بلندتری از آرامش دارد، صفحات خبری در فضای مجازی به جای آنکه نقش چراغ راه جامعه را ایفا کنند، به مسابقهای پرهیجان برای جذب فالوور بیشتر بدل شدهاند؛ مسابقهای که سوخت آن، خون قربانیان جنایت و قتل در استان کرمانشاه است. این رقابت برای «اول بودن» در انتشار اخبار تلخ، در بسیاری از موارد نه از سر دلسوزی برای امنیت عمومی، بلکه صرفاً برای کسب بازدید، لایک و افزایش دامنه نفوذ رسانهای صورت میگیرد.
رسانههای محلی کرمانشاه، بهویژه صفحات اینستاگرامی، طی ماههای اخیر بارها خبرهای قتل، خودکشی، درگیریهای طایفهای یا نزاعهای خیابانی را با جزئیاتی وحشتافکن منتشر کردهاند. تصاویر اجساد، صدای ناله بازماندگان، لوکیشن محل حادثه و حتی هویت مظنونان، در بسیاری از این محتواها به راحتی و بدون درنظر گرفتن اصول اولیه اخلاق رسانهای منتشر میشود. گویی پیش از آنکه به جامعه اطلاعرسانی شود، قرار است احساسات کاربران تهییج شود تا زودتر دکمه دنبالکردن صفحه را بفشارند.
اما این پرسش جدی مطرح است: آیا این اطلاعرسانیهای گسترده اخبار جنایت ، واقعاً پیامد اجتماعی مثبتی دارند؟ آیا تکرار مداوم اخبار خشونت میتواند منجر به کاهش خشونت شود؟ پاسخ، پیچیده اما قابل تحلیل است.
از منظر جامعهشناختی، تکرار اخبار خشونت و جنایت، در صورت نبود تحلیل دقیق و چارچوب اخلاقی، منجر به «عادیسازی خشونت» میشود. مخاطب، که روزی از شنیدن یک قتل متأثر میشد، حالا آن را بخشی از روزمرگی خود میداند. این بیحسی اجتماعی، نه تنها به حساسیت عمومی نسبت به جان انسانها آسیب میزند، بلکه بر سلامت روان جامعه هم اثر مخرب دارد. مردم کرمانشاه، که بسیاریشان با مشکلات اقتصادی، تبعیضهای ساختاری و چالشهای معیشتی دستبهگریباناند، حالا باید بار ترس از ناامنی را نیز به دوش بکشند، و این همان چیزی است که کارشناسان از آن به عنوان «افزایش اضطراب جمعی» یاد میکنند.
در سوی دیگر، انتشار بیملاحظه اخبار جنایت میتواند امنیت روانی خانوادهها را هدف بگیرد. کودکانی که ناگهان با تصاویر صحنههای قتل روبهرو میشوند، نوجوانانی که احساس میکنند شهرشان دیگر جای امنی نیست، و والدینی که اعتمادشان به نظم عمومی سلب میشود.
بیتردید رسانه، وظیفهی اطلاعرسانی دارد. اما وقتی اطلاعرسانی به افشاگری تبدیل میشود، آن هم در قالبی که بیشتر به ژورنالیسم زرد پهلو میزند تا روزنامهنگاری مسئولانه، باید پرسید: چه چیزی را فدای یک مشت فالوور میکنیم؟
شاید وقت آن رسیده باشد که صفحات خبری و رسانههای محلی کرمانشاه، بهجای رقابت برای انتشار هرچه سریعتر و دلهرهآورتر خبرها، مسئولیت اجتماعی خود را بازتعریف کنند: به جای تمرکز بر روایت قتل، به دلایل وقوع آن بپردازند؛ به جای نمایش صحنه جرم، راهکارهای پیشگیری را بازتاب دهند؛ و به جای تغذیه با ترس، جامعه را با آگاهی تغذیه کنند.
و این، تنها در صورتی ممکن است که فالوورها نه با طمع هیجان، بلکه با میل به دانایی جذب شوند.
-
برچسب ها:
- اخبار جنایت
- اخبار حوادث
- اخبار قتل
- دلاوران مرصاد
- کرمانشاه